Jeśli planujesz zajść w ciążę, spodziewasz się potomka lub właśnie zostałaś mamą z pewnością zastanawiasz się jakie pracownicze przywileje przysługują Ci z tego tytułu.
Po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego i/lub urlopu rodzicielskiego każdemu pracownikowi zatrudnionemu na umowę o pracę, któremu urodziło się dziecko przysługuje również urlop wychowawczy. Zatrudnienie musi trwać minimum pół roku, ale nie jest konieczne, aby odbywało się w jednym zakładzie. Jeśli zmieniasz pracę, ale nie masz przerwy w zatrudnieniu to również przysługuje Ci urlop wychowawczy.
Osobami, które nie mogą skorzystać z urlopu wychowawczego są pracownicy tymczasowi, zatrudnieni na umowę zlecenie lub umowę o dzieło, a także osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą.
Maksymalny wymiar urlopu wychowawczego to 36 miesięcy. Do roku 2016 można go było wykorzystać do ukończenia przez potomka 5 roku życia, ale zostało to zmienione i obecnie należy go wypisać do końca roku kalendarzowego, w którym dziecko kończy 6 lat.
Dodatkowy urlop wychowawczy przysługuje rodzicom dzieci niepełnosprawnych. Jest to trzyletni okres, na którego wykorzystanie jest czas do ukończenia przez dziecko osiemnastego roku życia. W tym wypadku również wymagane jest spełnienie dotyczące zatrudnienia rodzica, czyli umowa o pracę na okres minimum sześciu miesięcy. Urlop wychowawczy można wykorzystać w maksymalnie 5 częściach, nie ma konieczności brania go w całości. Ponieważ urlop rodzicielski również może zostać podzielony ilość przysługujących części urlopu wychowawczego uzależniony jest od ilości części, w których wykorzystano urlop rodzicielski.
Z pewnością wielu rodziców zastanawia się, czy z urlopu wychowawczego może skorzystać wyłącznie matka. Na szczęście może on zostać wykorzystany również przez ojca lub prawnych opiekunów.
Rodzice mogą równocześnie skorzystać z tego przywileju, ale suma miesięcy wolnych od pracy nie może przekraczać 36 miesięcy. Jeden z rodziców może wykorzystać maksymalnie 35 miesięcy, pozostały miesiąc przysługuje wyłącznie drugiemu rodzicowi.
Czy pracodawca może odmówić przyznania urlopu wychowawczego? Według obowiązującego prawa nie może. Urlop przydzielany jest na wniosek pracownika. Tekst takiego dokumentu dostępny jest w internecie w formie wzoru, z którego można skorzystać lub może on zostać napisany samodzielnie. Wniosek o urlop wychowawczy powinien być złożony minimum 21 dni przed planowanym rozpoczęciem wolnego. Aby utrzymywać dobre relacje z pracodawcą warto ustalić to z wyprzedzeniem, aby mógł on znaleźć zastępstwo na ten czas. Osobę, która będzie zajmować się Twoimi obowiązkami.
Urlop wychowawczy warto dobrze przemyśleć i zaplanować, ponieważ podczas jego trwania nie otrzymuje się wynagrodzenia. Wyjątkiem jest sytuacja, w której dochód przypadający na jednego członka w rodzinie nie przekracza 674 zł miesięcznie. Wtedy oprócz zasiłku rodzinnego można otrzymywać dodatek w wysokości 400zł miesięcznie. Dodatek można pobierać przez 24 miesiące, chyba, że rodzic sprawuje opiekę nad więcej, niż jednym dzieckiem. Wtedy czas jego pobierania wydłuża się do 36 miesięcy. Jeśli opieka sprawowana jest nad dzieckiem niepełnosprawnym dodatek przysługuje na okres 72 miesięcy. W przypadku, gdy rodzice korzystają z urlopu jednocześnie mają prawo pobierać tylko jeden dodatek. W przypadku, gdy urodzone są bliźnięta lub trojaczki zasiłek przysługuje na każde dziecko. Nie jest to niestety wprowadzone, jako precyzyjna regulacja prawna, ale decyzja Naczelnego Sądu Administracyjnego z roku 2014 (wyrok NSA z 26.06.2014 r., sygnatura akt I OPS 15/13).
W sytuacji wymagającej przerwania urlopu wychowawczego istnieje taka możliwość lecz wyłącznie za zgodą pracodawcy lub po uprzednim jego zawiadomieniu. Najpóźniej można przerwać urlop na 30 przed wcześniej planowanym powrotem do pracy. Po zakończeniu urlopu wychowawczego pracownikowi przysługuje prawo do zajmowania tego samego lub równorzędnego stanowiska, co przed przerwą. W wyjątkowych sytuacjach istnieje możliwość zmiany stanowiska, ale wyłącznie na odpowiadające kwalifikacjom oraz z wynagrodzeniem, które nie może być niższe od tego, które wypłacane było przed urlopem.
Przy planowaniu urlopu wychowawczego warto wziąć wszystkie jego plusy i minusy pod uwagę.
